Những cuốn sách của Carl Jung không chỉ đơn thuần là bài phân tích về hành vi con người.
Graham Collier từng nói rằng Jung chỉ cần tới 5 phút đồng hồ để gây ấn tượng với bất kỳ ai. Collier là một phi công trong Thế Chiến 2 và là một giáo sư triết học tại Đại học Georgia. Ông đã có cơ hội được gặp nhà phân tích tâm lý học nổi tiếng người Thuỵ Sĩ này khi Jung đã 75 tuổi. Collier hết sức ấn tượng khi thấy Jung mang một vẻ ngoài có vẻ khá châm biếm đi kèm với sự tôn trọng hoàn toàn khi im lặng lắng nghe câu nói của người đối diện.
“Cuộc sống không chỉ là một căn bệnh mà khi qua đời là hết"
- Carl Gustav Jung
Giáo sư Collier cũng giải thích rằng trong một giai đoạn của cuộc đời, Jung cảm thấy bản thân bị đẩy ra khỏi cộng đồng tri thức. Đó là những ngày tháng sau khi ông xuất bản nhiều cuốn sách về lương tâm con người và đi sâu vào khía cạnh tâm linh nhiều hơn là phân tích khoa học. Bất kể thế, những lý thuyết của Jung đã khuấy lên quá nhiều sự hưởng ứng khiến BBC, với mong muốn có được 1 hình ảnh đẹp trong mắt công chúng, đã mời Jung đến để tranh luận cùng với thành viên Đảng Lao động.
Kết quả của buổi gặp mặt này hết sức mỹ mãn. Cách ứng xử, lối nói tự nhiên đầy sức thuyết phục và cuốn hút của Jung đã khiến cho buổi “phỏng vấn” chuyển hướng thành một buổi toàn đàm ngẫu hứng. Chính trị gia John Freeman, người tham gia chương trình để có thể đưa ra lời phê bình với lý thuyết của Jung đã hoàn toàn bị chinh phục và trở thành 1 trong những người bạn lâu năm với Jung. Chính ra, Freeman cũng là người đã khuyến khích Jung viết lên 1 trong những cuốn sách nổi tiếng nhất của ông bây giờ: Loài người và các biểu tượng.
Chuyện để kể về Jung thực tế có rất nhiều. Tôi có thể kể hết cho bạn về những chuyến hành trình du lịch lớn của ông, hay mối quan hệ phức tạp giữa ông và Freud, hay tầm ảnh hưởng của ông lên phim ảnh và văn hoá của chúng ta nói chung. Tuy nhiên, 1 trong các cách để chúng ta có thể hiểu được Jung qua từng trang sách ông viết. Đọc những cuốn sách ấy để tìm tòi và hiểu sâu hơn về cả gia tài của Jung, lý thuyết của ông hay biểu tượng, suy nghĩ của một con người đã đóng dấu mốc quan trọng trong lịch sử ngành tâm lý học, thật sự rất xứng đáng.
Những cuốn sách hay nhất của Carl Jung
Gia tài của Jung được lấy cảm hứng rất nhiều tự chính bản thân ông, bao gồm các những bài văn ông viết hay những lần tự khám phá bản thân. Chúng tôi còn có thể tìm thấy thư từ giữa Jung và Freud trong khoảng từ 1906-1913. Trong những lá thư ấy, 2 nhân vật này đã đi sâu vào khía cạnh phân tích tâm lý và mối quan hệ giữa họ.
Còn bây giờ, trong bài viết về những cuốn sách hay nhất của Jung, chúng tôi muốn để dành ưu tiên trích dẫn 1 trong những tác phẩm nổi bất nhất của ông. Chúng ta đang nhìn vào những cuốn sách có thể hữu ích với tất cả mọi người, từ những người mới đọc cho tới những người đã quá thông thạo lý thuyết của Jung.
1. Man and His Symbols (tạm dịch: Loài người và những biểu tượng)
Ở đầu bài viết, chúng tôi đã có nhắc đến nguồn gốc của cuốn sách này. Sau buổi phỏng vấn với BBC, một nhà chính trị gia nổi tiếng đã nhờ Jung chia sẻ những lý thuyết của ông với công chúng 1 cách đơn giản và dễ hiểu nhất có thể. Jung đã là vậy, và cuốn sách này trở thành cuống sách cuốn cùng được viết lên trước khi Jung qua đời vào năm 1961.
Thứ chúng tôi để ý đầu tiên trong cuốn Loài người và những Biểu tượng là hơn 500 hình vẽ minh hoạ của cuốn sách. Những hình ảnh này đã kéo chúng tôi vào lý thuyết về biểu tượng và tầm quan trọng của biểu tượng trong những giấc mơ của chúng ta, trong nghệ thuật hay cả trong hành vi hàng ngày.
“I am not what happened to me. I am who I choose to become”
- Carl Gustav Jung
2. The Archetypes and The Collective Unconscious (tâm dịch: Cổ nguyên mẫu và tâm lý vô thức tập thể)
Cốt lõi - Đây là một trong những cuốn sách thú vị nhất của Jung và cũng là cuốn sách đề cập đến 1 trong những chủ đề gây tranh cãi nhất của ông: Cổ nguyên mẫu
Trước mặt chúng ta là cả 1 kho tàng luận văn tìm hiểu về vô thức tập thể, và cũng có tài liệu tìm hiểu về bản chất của cổ nguyên mẫu. Không còn nghi ngờ gì nữa, cách diễn giải nguyên lý này là một điều chúng ta được “thừa hưởng" chính là xương sống cho hầu hết những công trình nghiên cứu của Jung.
3. The Relations Between the Ego and the Unconscious ( Tạm dịch: Mối liên hệ giữa cái Tôi và cái Vô thức)
Như chúng ta đã biết, Carl Jung là một trong những nhà sáng lập ra trường phái tâm lý học phân tích, và cuốn sách này là 1 trong những ví dụ điển hình. Hơn nữa, cuốn sách này nhìn chung cũng là 1 sự phản chiếu của lịch sự ngành tâm lý học.
Qua những trang sách, Jung đưa cho ta một lý thuyết mới lạ hơn so với những gì Freud mang lại tại thời điểm đó trong ngành tâm lý học. Những nghiên cứu được tiếp diễn và ôn lại khiến cho chúng ta có 1 hiểu biết tổng quan hơn về “sự vô thức". Trong cuốn sách này, Jung cũng giải thích về sự đi đôi giữa vô thức tập thể và ảnh hưởng của nó lên vô thức cá nhân.
4. Synchronicity: An Acausal Connecting Principal (Tạm dịch: Tính đồng bộ: nguyên tắc kết nối Acausal)
Đây là một cuốn sách được Carl Gustav Jung viết cùng với Wolfgang Pauli, một nhà vật lý được giải Nobel và cũng là một trong những vị cha đẻ của vật lý lượng tử. Trong cuốn sách này, chúng ta có thể đọc sâu hơn về một trong những lý thuyết thú vị và nổi tiếng của Jung. Tất nhiên chúng tôi đang nói đến “Tính Đồng Bộ".
Jung lần đầu tiên nói về lý thuyết này tại một buổi Eranos được tổ chức hàng năm ở Ascona, Thuỵ Sĩ. Có những bài viết hay những cuốn sách đã ra đời sau những buổi họp mặt này. Lý thuyết này được trình bày vào những năm 50s, khi nhà tâm lý học người Thuỵ Sĩ này nói về một điều hết sức gây tranh cãi giữa hai thái cực trong cộng đồng khoa học: Những gì chúng ta hiểu và coi là trùng hợp ngẫu nhiên thực tế không phải là do xác suất mà là do 1 thứ được gọi là “tính đồng bộ".
Cuốn sách này cũng đi sâu vào mối liên hệ chi tiết giữa đồng hiện và một trong những lý thuyết phát triển khác của Jung: trực giác.
5. Modern Man In Search of a Soul (Tạm dich: Con người hiện đại đi tìm kiếm linh hồn)
Đây là một trong những cuốn sách thể hiện rõ nhất công trình nghiên cứu của Jung. Đồng thời, đây cũng như một chuyến du hành vào thế giới vô thức. Bất chấp việc hầu hết cuốn sách này dành thời gian nói về những giấc mơ, chính từ đây, chúng ta có thể theo dõi phần nào những hành vi phức tạp mà ta thường thể hiện 1 cách có nhận thức.
Mục tiêu của Jung trong việc giải mã giấc mơ khác với mục tiêu Freud. Jung không nhắm tới việc xác định xu hướng tính dục được phát triển trong giai đoạn trẻ nhỏ. Ngược lại, Jung muốn vẽ lên 1 bản đồ của hiện tại, đi kèm với bối cạnh, giúp cho bệnh nhân của ông có thể hiểu được lý do đằng sau hành vi và cảm xúc mà họ đang chịu đựng.
Không chút nghi ngờ, đây chính là một trong những cuốn sách không thể thay thế được nếu như bạn muốn hiểu về công trình của Jung.
6. Conflicts in the Child’s Soul (tạm dịch: Xung đột nơi tâm hồn trẻ nhỏ)
Có lẽ một vài bạn đọc sẽ ngạc nhiên khi thấy cụm từ “tâm hồn” trong một quyển sách nói về tâm lý. Các bạn cần lưu ý rằng trong những nghiên cứu của Carl Jung, ý tưởng và chủ đề này vẫn luôn hiện hữu.
Trên thực tế, Jung đã giải thích trong quyển tự truyện của ông rằng không một bác sĩ nào có thể chữa trị cho bệnh nhân mà quên đi việc kết nối tâm hồn với họ trước.
Ý tưởng này cho chúng ta một manh mối về phương pháp tiếp cận toàn diện đối với con người của Carl Jung. Ông tin rằng thời thơ ấu và niên thiếu là những giai đoạn quan trọng nhất của đời người và chúng ta nên chú tâm đến chúng nhiều hơn. Nếu nghĩ theo hướng này, những xung đột có thể xảy ra, sự thiếu thốn, và định kiến mà đứa trẻ trải qua trong bối cảnh gia đỉnh cũng như là tính cách của cha mẹ có thể quyết định đến sự hạnh phúc và những vấn đề tâm lý tiềm tàng của đứa trẻ trong giai đoạn sau này của cuộc đời.
Kỳ lạ thay, con gái của Sigmund Freud cả đời đã cống hiến cho lý tưởng này. Bà hỗ trợ về vấn đề tâm lý cho trẻ em với sang chấn tâm lý thời thơ ấu. Bản thân Freud chưa bao giờ quan tâm nhiều đến lĩnh vực này và không phát triển nó toàn diện trong những nghiên cứu của ông.
7. The Psychology of the Transference (tạm dịch: Tâm lý học về sự chuyển di)
Trong bài viết này, chúng ta đã đôi lần đề cập đến chủ đề thú vị về sự chuyển di. Ý tưởng này đã luôn hiện hữu trong những trường phái suy nghĩ của phân tâm học (psychoanalytic) và tâm động học (psychodynamic).
Đây là một trong những quyển sách nổi bật nhất của Carl Jung nói về đề tài này. Ông cũng vẽ ra một thế giới song song đầy thú vị giữa giả kim thuật và sự chuyển di giữa bệnh nhân và bác sĩ trị liệu. Như chúng ta đã biết, việc trị liệu tâm lý bình thường có thể dẫn đến hiện tượng bệnh nhân đặt những trải nghiệm và tâm trạng của mình vào bác sĩ trị liệu, phức tạp hóa quá trình điều trị.
Trong quyển sách này, Jung dùng những hình ảnh biểu tượng của ông để giải thích về chức năng và sự liên kết đôi khi được hình thành giữa bác sĩ và bệnh nhân.
8. Psychic Energy and the Essence of Dreams (tạm dịch: Năng lượng tâm linh và bản chất của giấc mơ)
Quyển sách này là tổ hợp của sáu bài luận thú vị. Ngày nay, chúng ta biết đến đề tài này thông qua cái tên thân mật “tâm lý học chiều sâu”. Chủ đề này đặt nền móng thật sự cho những học thuyết của Jung. Bạn đọc cần nhớ rằng tất cả những hiện tượng tâm linh thực ra là một dạng năng lượng đối với bác sĩ tâm thần người Thụy Sĩ này.
“Chức năng cơ bản của giấc mơ là cố gắng tái hình thành trạng thái cân bằng tâm lý của chúng ta.”
-Carl Gustav Jung-
Bài luận đầu tiên có tựa là “On the Energy of the Soul” (tạm dịch: Nói về năng lượng của tâm hồn), Carl Jung viết một đoạn mở đầu thú vị để độc giả hiểu hơn về những khía cạnh nhất định về tính cách của chúng ta, như là sự hướng nội và hướng ngoại. Tiếp đó, trong bài “General Considerations on the Psychology of Dreams” (tạm dịch: Nghiên cứu khái quát về tâm lý học của giấc mơ) và “The Essence of Dreams” (tạm dịch: Bản chất của giấc mơ), tác giả đã đào sâu hơn về vấn đề giữa con người, hành vi xã hội và giấc mơ theo cách mà cả những người mới tìm hiểu và chuyên gia đều có thể hiểu được những đề tài tiêu biểu này.
Một điều thú vị nữa cần được chú ý là tập sách này kết thúc với một bài luận có tựa “Psychological Foundations of Spiritism” (tạm dịch: Nền tảng tâm lý của thuyết duy linh). Trong bài này, tác giả thường xuyên nhắc đến những nghiên cứu mục tiêu về tâm lý học của Jung (Jungian psychology) đối với đề tài này. Đây là một điều thú vị đáng được lưu tâm.
9. Writings on Spirituality and Transcendence (tạm dịch: Những bài viết về tâm linh và sự chuyển di)
Carl Gustav Jung không phải là người tin vào Chúa, ông tin vào tâm linh và cách mà từng khía cạnh của nó định nghĩa cũng như truy vết bản chất của văn hóa và nhân loại.
“Thật bất công khi tâm lý học lại bác bỏ tôn giáo, bởi lẽ đó chính là thứ kết nối với tâm hồn của nhân loại.”
- Carl Gustav Jung-
Đây là một quyển sách đầy tâm huyết và mang tính cá nhân. Quyển sách này rất thích hợp để nghiền ngẫm vào cuối tuần nếu bạn muốn hiểu hơn về tầm nhìn bao quát của tâm lý học phân tích mà Carl Jung hướng đến và đã trở thành một di sản tuyệt vời. Một điều mà ông luôn lưu tâm chính là để hiểu được cội nguồn của một người, chúng ta không thể quên nhắc đến mặt tâm linh. Theo Jung, ta phải cân nhắc tất cả các hiện tượng và phong tục hình thành nên gốc rễ của đời sống tâm linh.
Vậy nên chúng ta cần hiểu rằng quyển Writings on Spirituality and Transcendence của Carl Jung chỉ là những suy nghĩ trong trí óc của ông mà thôi. Ông là một người dễ tiếp thu và nhạy cảm với mọi thứ mà mình quan sát và luôn cố gắng mở rộng tầm nhìn để tìm kiếm ý nghĩa của tâm trí loài người trong cuộc sống thực tế.
Quyển sách này là một tuyển tập đưa độc giả đi từ nhân loại học, tôn giáo, nghệ thuật đến tâm linh, và chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến mỗi độc giả.
10. Memories, Dreams, Thoughts (tạm dịch: Ký ức, giấc mơ và suy nghĩ)
Hiện tại chúng ta đang ở năm 1957 và Carl Jung đã 81 tuổi. Đây là thời điểm hoàn hảo để ông bắt đầu một cuộc thanh tẩy và những dự án liên quan trong chính câu chuyện cuộc đời của ông. Jung đã thực hiện điều này với sự trợ giúp từ đồng nghiệp và bạn ông, bà Aniela Jaffe. Lướt qua từng trang sách, chúng ta hiểu thêm về những năm tháng đầu đời của ông, về mối quan hệ căng thẳng nhưng lành mạnh với Freud. Ta biết về cách mà mỗi chuyến đi, từng câu chuyện, mỗi khám phá và trải nghiệm đã hình thành nên thứ mà ông gọi là “vực sâu của tâm hồn”.
Một điều đáng được nhắc đến là độc giả sẽ không chỉ thưởng thức một quyển sách đơn giản về ký ức và những suy nghĩ cá nhân của một người đang độ thanh xuân. Jung tận dụng từng cơ hội để một lần nữa đặt nền tảng cho những học thuyết của ông. Ông mô tả ý tưởng của mình về tâm trí của con người, về sự vô thức, về vai trò của chủ nghĩa tượng trưng và những nguyên tắc của tâm lý trị liệu.
Quyển sách này sẽ giúp chúng ta hiểu hơn về những suy nghĩ của Carl Jung và nghiên cứu cá nhân của ông trong vai trò là một nhà tâm lý học.
11. The Red Book (tạm dịch: Quyển sách đỏ)
Chúng tôi để dành vị trí cuối cùng cho một trong những quyển sách có giá trị nhất và đồng thời khó đọc nhất của Carl Jung. Và tựa sách mà chúng tôi đang đề cập đến chính là The Red Book. Đây là quyển sách đặc biệt vì nhiều lý do. Một trong những lý do đó là Jung đã bỏ ra hơn 15 năm để hoàn thiện hay chí ít là quyết định rằng quyển sách đã chứa đựng đủ mọi nội dung mà ông muốn truyền tải.
Một nguyên do khác mà chúng tôi muốn nhấn mạnh chính là hậu duệ của ông không hề muốn xuất bản quyển sách này. Mãi cho đến năm 2009, chúng ta cuối cùng cũng tiếp cận được quyển sách kì lạ, uyên thâm và bí ẩn đến độ có thể vừa gây hứng thú và khó chịu cùng lúc này. The Red Book, hay còn gọi là Liber Novus thuật lại và minh họa những giấc mơ ghê rợn mà Jung có từ năm 1913 đến 1916. Mục đích của ông khi viết quyển sách này là để cố hiểu về những hình ảnh và khám phá những biểu tượng có liên quan.
The Red Book không phải là một quyển sách về triết học, khoa học, tôn giáo hay văn học. Đây là một tác phẩm không thể được phân loại mang tính tiên tri, thần bí và cho phép độc giả có những cách hiểu khác nhau. Bạn cần phải có nhiều góc nhìn khác nhau nếu bạn muốn hiểu hay thậm chí là thưởng thức quyển sách này. Sau cùng, đây vẫn là một viên ngọc quý, xứng đáng để bạn khám phá nếu bạn đã hiểu được đôi chút về những học thuyết của Jung.
“Ở một nơi nào đó, đã từng có một Bông Hoa, một Hòn Đá, một Tinh thể, một Hoàng Hậu, một vị Vua, một Tòa Lâu Đài, một Người Yêu và Người Được Yêu. Đã từ rất lâu, trên một Hòn Đảo trôi nổi đâu đó ngoài đại dương 5000 năm về trước…Tình Yêu và một Bông Hoa Thần Bí của Tâm Hồn cũng trú ngụ ở đấy. Nơi đây chính là Trung Tâm, chính là Cái Tôi.” - Trích trong The Red Book.
Suy cho cùng, dù có rất nhiều quyển sách, bài luận, bài viết và nghiên cứu mà Carl Jung thực hiện, 11 tác phẩm được gợi ý ở trên cho chúng ta một góc nhìn tuyệt vời về một nhân vật quan trọng và đáng được ghi nhớ, người xứng đáng để ta bỏ thì giờ học hỏi. Điều mà độc giả rút ra được từ việc đọc những quyển sách viết bởi Carl Jung vừa giúp làm giàu kho tàng kiến thức, vừa khơi gợi sự hứng thú của bạn.
Nguồn: Exploring your mind
Bài viết thuộc quyền sở hữu của dịch giả tại WhyPsychology